ไทยพวน, ไทยพวนบ้านผือ, ไทยพวนอุดร
พวน เป็นคำที่เรียกกลุ่มชนที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในแคว้นเชียงขวางหรือบริเวณที่ราบสูง ตรันนิน ซำเหนือ สิบสองจุไทย สิบสองปันนา ทางตอนเหนือเมืองหลวงพระบางในประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีอาณาเขตติดต่อกับญวน ได้ชื่อว่า พวน เพราะเชียงขวางมีแม่น้ำสายสำคัญไหลผ่านพื้นที่ ชื่อแม่น้ำพวน ชาวพวนนิยม ตั้งถิ่นฐาน สร้างที่ทำกิน บริเวณลุ่มแม่น้ำ ด้วยมีอาชีพเกษตรกรรม ทำไร่ ไถนา เมื่ออพยพมาอยู่ประเทศไทยเรียกว่า “ไทยพวน” ชาวพวนบ้านผือ ได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานบริเวณที่ตั้งบ้านผือ 2 กลุ่มใหญ่ ในสมัยรัชกาลที่ 3 พ.ศ. 2370 คือ กลุ่มที่ 1 เป็นกลุ่มใหญ่ มาจากเชียงขวางประเทศลาว และกลุ่มที่ 2 มาจากอำเภอบ้านหมี่ ลพบุรี
- อื่น ๆ :
ภาษาพวนเป็นภาษาที่อยู่ในตระกูลไท (Tai Language Family) คนพวนบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ใช้ภาษาพวนในการสื่อสารระหว่างคนพวนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน และคนพวน
ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อื่นๆ เพื่อแสดงถึงความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกัน แต่จะพูดภาษาไทยภาคกลางกับคนกลุ่มอื่นที่ไม่ใช่ไทยพวน ในสมัยก่อนการใช้ภาษาพวนในพื้นที่สาธารณะ หรือภายนอกหมู่บ้าน เพราะจะโดนล้อเลียน และรู้สึกอาย แต่ปัจจุบันมีการใช้ภาษาพูดกันอย่างเปิดเผย พูดคุยในพื้นที่สาธารณะมากขึ้น และมีความภูมิใจ เนื่องจากเกิดการรวมกลุ่มเป็นเครือข่ายชมรมไทยพวนจังหวัดอุดรธานี และชมรมไทยพวนแห่งประเทศไทยขึ้น มีกิจกรรมที่ทำร่วมกันและเป็นตัวแทนในระดับหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ และจังหวัดในการถ่ายทอดแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมเพิ่มมากขึ้น จึงเกิดการยอมรับเกี่ยวกับความแตกต่างหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์ นอกจากนี้ยังพบว่า การพูดออกเสียงสระเออ เริ่มหายไปในช่วงคนที่อายุน้อยกว่า 65 ปี ลงมา เมื่อคนรุ่นใหม่เข้าไปศึกษาหรือเรียนหนังสือในโรงเรียนระดับต่างๆ ส่วนใหญ่จะใช้ภาษาไทยภาคกลางในการสื่อสารตามที่เรียนมาจากทางโรงเรียน และพบว่าพ่อแม่บางส่วนนิยมให้ลูกพูดภาษาไทยกลางมากกว่า การใช้ภาษาพวนจึงมีเริ่มลดน้อยลงสำหรับกลุ่มคนรุ่นใหม่ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ด้านภาษาทางชมรมไทยพวนอำเภอบ้านผือ ได้มีการฝึกเยาวชนให้รู้จักและสามารถออกสำเนียงพวนในการพูดสื่อสารในลักษณะโครงการ พี่สอนน้อง และทางโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการอุดรธานี ได้จัดการเรียนการสอนหลักสูตรท้องถิ่นเรื่องภาษาพวน เพื่อเป็นวิชาเลือกภาษาเขียน ตัวอักษรธรรม, ตัวอักษรไทน้อย คนพวนในอดีตจะเขียนโดยใช้อักษรโตธรรม โตพวน หรือตัวอักษรธรรม และโตหนังสือใซ้(ใช้)ไทน้อย หรือตัวอักษรไทน้อย ปัจจุบันคนพวนบ้านผือเขียนหนังสือโดยใช้ตัวเขียนแบบอักษรไทย และไม่มีผู้ที่สามารถเขียนโตธรรม โตพวน หรือตัวอักษรธรรม และตัวอักษรไทยน้อยได้ เนื่องจากไม่มีผู้เรียนรู้และสืบทอด
{Fullwidth}
โรงทานอุทยานธรรมวัดป่าบ้านค้อ
ในงานสรงน้ำพระบรมสารีริกธาตุ วัดป่าบ้านค้อปีนี้ น่าสนใจมาก โดยเฉพาะอุทยานธรรม ที่นำเสนอวิถีชีวิตของชาวไทพวนบ้านผือ ชาวอีสานบ้านผือถ่ายทอดออกมาเป็นอาหารพื้นถิ่นที่มีเอกลักษณ์ รสชาติอร่อย ให้เด็กและเยาวชนได้ภาคภูมิใจในภูมิปัญญาโบราณอีกด้วย..